شماره روزنامه: ۵۵۶۰
تاریخ چاپ: ۱۴۰۱/۰۷/۱۰
شماره خبر: ۳۹۰۴۱۱۸
احسان‌آذری‌نیا : دنیای اقتصاد: بحثی در حوزه اقتصاد توسعه با عنوان شکنندگی (Fragility) شکل گرفته است که از زاویه تازه‌ای به تحلیل شکست اقتصادی کشورها می‌پردازد و تاکید دارد آدرس اقتصادهای شکستنی را باید با نشانه‌هایی همچون تورم‌های بالا و بلندمدت، رشد‌های اقتصادی ضعیف در دوره زمانی طولانی، سطح فراگیر فقر، وجود شکاف‌های اجتماعی-سیاسی متعدد و چالش جنگ داخلی و تنش‌های نظامی شناخت. نکته جالب درباره اقتصادهای شکستنی، تعداد آنهاست که طبق برآورد صندوق بینالمللی پول به ۶۰کشور می‌رسند و از این میان، ۵۱کشور بدون تنش نظامی به ورطه شکنندگی افتاده‌اند.
نهادهای بینالمللی، از جمله صندوق بینالمللی پول، سازمان توسعه و همکاری اقتصادی و بانک‌جهانی، پیوسته در حال بررسی روندها در اقتصادهای مختلف هستند و هر سال یا هر شش‌ماه، گزارش‌هایی درباره نتایج تحقیقات خود منتشر می‌کنند. یکی از موضوعات بسیار مهم که مورد توجه این نهادها بوده، اقتصادهای شکننده است. تعاریف گوناگونی از این دسته اقتصادها مطرح شده و نهادهای بینالمللی بر مبنای تعاریفی که دارند، تعدادی کشور را جزو این گروه طبقه‌بندی می‌کنند.
به‌طور خلاصه، اقتصادهای شکننده، اقتصادهایی هستند که مانند دیگر اقتصادها با ریسک‌هایی مواجه‌اند؛ اما ظرفیت‌های کافی برای مقابله با این ریسک‌ها و طی‌کردن مسیر توسعه در اختیار ندارند؛ در نتیجه، همواره از دیگر اقتصادها عقب می‌مانند و فاصله آنها با دیگر اقتصادها همواره در حال افزایش است. همچنین ضعف‌های گوناگون در حوزه‌هایی نظیر حکمرانی، امنیت اجتماعی و فردی و... در این اقتصادها به شکل فراگیر مشاهده می‌شود. از گذشته‌های دور، اقتصادهای شکننده وجود دارند و در دو سال اخیر، به دلیل بحران‌هایی که در جهان رخ داده، بر تعداد آنها افزوده شده و وضعیت این اقتصادها بدتر شده است. نهادهای تحلیلگر معتقدند، کشورهای دیگر باید به این اقتصادها کمک کنند تا از حالت شکنندگی خارج شوند؛ زیرا وضعیت بد آنها بر مردم خود این کشورها و نیز اقتصاد جهان اثرات زیادی دارد. در اقتصادهای شکننده، دولت یا توانایی عمل به وظایف خود را ندارد یا تمایلی به این کار ندارد و در هر دو حالت، نتیجه یکی است؛ یعنی صدها میلیون نفر از مردم جهان اکنون در شرایطی بسیار نامطلوب در این اقتصادها زندگی می‌کنند و اگر اقدامات فوری و موثر برای نجات آنها انجام نشود، شرایط این مردم بدتر خواهد شد. در مطالب حاضر، به دیدگاه سازمان همکاری و توسعه اقتصادی درباره اقتصادهای شکننده، تعاریف مطرح‌شده از این دسته اقتصادها، ریسک‌ها و... اشاره شده است.
