نیش‌ترمز تابستانی «رشد»

شماره روزنامه: ۵۶۲۷

تاریخ چاپ: ۱۴۰۱/۰۹/۳۰

شماره خبر: ۳۹۲۸۰۱۷

دنیای اقتصاد : مرکز آمار ایران اولین تصویر از رشد اقتصادی تابستان۱۴۰۱ را به‌روز کرد. این آمارها نشان می‌دهد رشد اقتصادی در فصل دوم به ۵/ ۲درصد رسیده که این رقم نسبت به رشد فصل اول ۷/ ۱واحد درصد کاهش یافته است. در مجموع نیز میزان رشد اقتصادی در ۶ماه نخست سال جاری ۳/ ۳ ثبت شده که این رقم برای مدت مشابه سال قبل ۶/ ۵درصد گزارش شده است. برخی از کارشناسان تاکید می‏کنند افت رشد سرمایه‏گذاری و افزایش سطح استهلاک از تشکیل سرمایه، یکی از دلایل مهم ثبت رشد پایین در اقتصاد ایران است. در میان گروه‌های اقتصادی، دو گروه کشاورزی و واسطه‌گری مالی در تابستان سال جاری شاهد رشد منفی بودند. مطابق گزارش مرکز آمار ایران، رشد اقتصادی بخش صنایع و معادن سطح خود را حفظ کرده است. بخش استخراج نفت و گاز طبیعی و بخش خدمات با کاهش قابل توجه رشد در فصل دوم نسبت به فصل اول مواجه شدند تا درنهایت رشد اقتصادی تابستان، نسبت به بهار سطح پایین‏تری را ثبت کند.

ادامه نوشته

ابتلای ایران به پاندمی مهاجرت

شماره روزنامه: ۵۶۲۷

تاریخ چاپ: ۱۴۰۱/۰۹/۳۰

شماره خبر: ۳۹۲۸۰۳۴

دنياي‌اقتصاد : آخرین آمار مهاجران ایرانی که ثبت‌شده، ۶۵هزار نفر در سال است که رکورد تازه‌ای برای ایران است. این آمار ظرف سال آینده و با ثبت خروجی‌های تازه، افزایش خواهد یافت. موج مهاجرت از گروه‌های تحصیل‌کرده و نخبگان علمی که برای تکمیل تحصیلات یا بورسیه تحصیلی خارج می‌شدند، به سنین مدرسه و نیروی کار متخصص رسیده است. روند مهاجرت به‌گونه‌ای است که ظرف سال‌های آینده نگرانی درباره نه فقط گروه‌های خاص مانند پزشکی، پرستاری و مهندسی، بلکه کمبود نیروی کار وجود دارد که چالشی جدی است.ش

ادامه نوشته

سود اقتصاد از اصلاح سود

شماره روزنامه: ۵۶۲۶

تاریخ چاپ: ۱۴۰۱/۰۹/۲۹

شماره خبر: ۳۹۲۷۶۶۰

دنیای اقتصاد : آخرین تصمیم درباره نرخ سود سیستم بانکی به سال۱۳۹۵ بازمی‌گردد! درحالی‌که سیاستگذاران پولی در دنیا به‌طور مداوم و با توجه به شرایط کلان اقتصاد در بازه‌ای ماهانه نسبت به تغییر نرخ بهره سیستم بانکی با ابزار نرخ بهره بین بانکی تصمیم‌گیری می‌کنند، در ایران به‌دلیل آنکه نرخ کل سیستم را نیز شورای پول و اعتبار تعیین می‌کند، این نرخ برای سال‌ها به‌رغم چرخه‌های تجاری مختلف بدون تغییر بوده است. بهترین تصمیم برای سیاستگذار آن است که از نرخ‌گذاری برای سیستم بانکی پرهیز کند و با توجه به تعریف کانال نرخ بهره خود، از این طریق بر نرخ سیستم اثر بگذارد. لازمه این کار عبور از نرخ‌های تعیین‌شده برای سیستم بانکی از سوی شورای پول و اعتبار است. این تغییر بزرگ می‌تواند چابکی بی‌نظیری را به سیاستگذار دهد. اما گزینه محافظه‌کارانه دیگر آن است که نرخ‌های پیشین سیستم با توجه به نرخ بهره حقیقی منفی بالای فعلی تعدیل شود. در گزارشی که پیش‌رو دارید به تبعات ثبات نرخ‌های فعلی سیستم بانکی پرداخته شده‌است.

ادامه نوشته

تولید در جزیره وام خواران

نفع وام‌‌خواران از بهره منفی

شماره روزنامه: ۵۶۲۳

تاریخ چاپ: ۱۴۰۱/۰۹/۲۶

شماره خبر: ۳۹۲۶۵۸۱

دنیای اقتصاد : چرا با وجود رشد بالای ۳۰درصد نقدینگی در سطح کلان اقتصاد، در بخش خرد، بنگاه‌ها با کمبود منابع مواجه هستند؟ پاسخ به خنثایی پول برمی‌گردد. انبساط پولی در نهایت تنها به تورم دامن می‌زند و بر بخش واقعی اقتصاد اثری ندارد؛ گزاره‌ای نظری که در اقتصاد ایران به عینه شاهدش هستیم. اما یکی از عوامل رشد بالای کل‌های پولی، نرخ بهره حقیقی منفی است. نرخی که باعث می‌شود تولیدکنندگان واقعی در رسیدن به منابع در محاصره کسانی باشند که به اسم تولید به دنبال اخذ وام هستند. به‌علاوه این نرخ با دامن زدن به تورم بیشتر، باعث می‌شود تا مداخلات دولتی در بازار و تعیین قیمت دستوری برای محصول تولیدکنندگان پررنگ شود. از همین رو، متولیان بخش تولید به جای تامین مالی ارزان، از سیاستگذار می‌خواهند تا با تمرکز بر تورم، آنان را از شر «وام‌خواران»، «قیمت‌گذاری دستوری» و «بی‌ثباتی اقتصادی» رهایی بخشد. به این ترتیب هدف کمک به «تولید» نیز محقق می‌شود. «دنیای‌اقتصاد» در یک پرونده تحلیلی به این موضوع پرداخته است.

ادامه نوشته

بررسی عملکرد دو بانک قرض‌الحسنه کشور

شماره روزنامه: ۵۶۲۰

تاریخ چاپ: ۱۴۰۱/۰۹/۲۲

شماره خبر: ۳۹۲۵۵۰۲

فاطمه بهادری : پانزده‌سال پیش در ۲۱آذرماه سال۱۳۸۶ بانک قرض‌الحسنه مهر ایران با حضور احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور وقت ایران تاسیس شد. این بانک که از سهامداری ۱۰بانک بزرگ کشور تاسیس شده است یک بانک دولتی محسوب می‌شود. بانک قرض‌الحسنه مهر ایران اولین بانک قرض‌الحسنه کشور بود. در سال ۱۳۹۱ نیز بانک قرض‌الحسنه رسالت نیز به این جمع دو نفره افزوده شد و امسال ۱۰ساله شده است. با این تفاوت که بانک قرض‌‌الحسنه رسالت یک بانک خصوصی محسوب می‌شود که در سال‌های اخیر به شعار بانکداری بدون شعبه عمل کرده است.

ادامه نوشته

شکست سودای توسعه در سوریه

شماره روزنامه: ۵۶۱۹

تاریخ چاپ: ۱۴۰۱/۰۹/۲۱

شماره خبر: ۳۹۲۵۰۴۷

ترجمه و تنظيم-دکتر جعفر خيرخواهان : چرا سودای بشار اسد در الگوگیری از مدل‌های آلمان سوسیالیستی، چین و لبنان برای سوریه تا به اقتصاد لیبرال تبدیل شود کاملا شکست خورد؟ علت را باید در ناتوانی وی در برآورد مناسب تهدیداتی که این اصلاحات به امنیت سوریه وارد می‌کرد، جست‌وجو کرد. برنامه اصلاحی وی شبکه‌های حامی‌پروری‌ را محدود کرد که فقط حزب بعث برای رشوه‌گیری به آنها متکی نبود.

ادامه نوشته

چابک‏‏‏‏‏‌سازی بودجه‌۱۴۰۲

شماره روزنامه: ۵۶۱۹

تاریخ چاپ: ۱۴۰۱/۰۹/۲۱

شماره خبر: ۳۹۲۵۱۴۰

دنیای‌اقتصاد : بودجه ‌مهم‌ترین سند حکمرانی مالی سالانه بخش عمومی کشور است. این سند نحوه اولویت‌‌‌‌‌‌بندی اهداف حاکمیت را در یک سال‌ پیش‌‌‌‌‌‌رو نشان می‌دهد. این سند سهم هر قسمت از منابع و مصارف را با توجه به اولویت، اهمیت و همچنین ماموریت‌‌‌‌‌‌های تعیین‌شده برای هر حوزه مشخص می‌کند و تخمین میزان اعتبار و شرایط آن در تقسیم منابع محدود کشور به بخش‌های مختلف نظیر سلامت، آموزش، فرهنگ، دفاع و دیگر موضوع‌‌‌‌‌‌های مختلف در بودجه‌سالانه کشور مشخص می‌شود.

ادامه نوشته

رانده‌‌شدگان بازار ملک

بسته سياستي مركز پژوهش‌هاي مجلس براي رونق خريد و ساخت

شماره روزنامه: ۵۶۱۸

تاریخ چاپ: ۱۴۰۱/۰۹/۲۰

شماره خبر: ۳۹۲۴۸۰۲

دنياي اقتصاد : بازوی پژوهشی مجلس در «شروع به‌کار وزیر جدید مسکن»، راه و بیراهه نجات بازار ملک از رکود تورمی را معرفی کرد. در این گزارش رسمی با اشاره به «سقوط سرمایه‌گذاری ساختمانی» طی دهه۹۰ از یکسو و پرواز قیمت مسکن طی سال‌های اخیر از سوی دیگر، آمده است: سرمایه‌گذاران ساختمانی با شوک‌های تورمی و ارزی، از بازار ساخت‌و‌ساز رانده شده‌اند و مهاجرت آنها نیز شروع شده که خطر جدی برای آینده این بازار است. این پژوهش، سه علت رکود ملکی و سه راهکار خروج را شرح داده است.

ادامه نوشته

قفل بورسی تامین مالی

شماره روزنامه: ۵۶۱۴

تاریخ چاپ: ۱۴۰۱/۰۹/۱۵

شماره خبر: ۳۹۲۳۴۱۰

دنیای‌اقتصاد- هانا پاکمند : بحران دسترسی صنایع به منابع مالی هر روز ابعاد تازه‌ای به خود می‌گیرد و ابهام در فضای اقتصاد کلان بر پیچیدگی این بحران افزوده است. در وضعیتی که تحریم و کژکاری‌های داخلی فضای سختی را برای حل مسائل تولید پدید آورده، بسته بودن دست شبکه بانکی برای اعطای تسهیلات به بنگاه‌های صنعتی راه‌حل تامین منابع مالی از بازار سهام را به گزینه‌ای معقول تبدیل کرده است. تامین مالی بورسی اما پشت دیوار سیاستگذاری قفل شده است. در دنیای امروز، تامین مالی بورسی سهمی مساوی با تامین مالی بانکی و گاه حتی وزنی بیشتر دارد. به‌رغم پیشرفت‌هایی در طراحی ابزارهای بورسی برای شارژ صنایع در ایران، عملکرد در این بخش رضایت‌بخش نیست؛ به‌طوری‌که سهم بورس از شارژ سالانه صنعت به زحمت به۱۰درصد می‌رسد. پرسش بنیادین این است که در شرایط عطش تولید برای تسهیلات، چرا مسیر حمایت مالی از بنگاه‌ها در بازار سرمایه بسته است؟ به نظر می‌رسد در این مساله، توجه به عامل بحران‌ساز یعنی نرخ بهره حقیقی منفی بانکی حیاتی است و می‌تواند مبنای بازطراحی سیاست‌های پولی-بانکی در کشور باشد.

ادامه نوشته

دوپینگ پاییزی در بازار مسکن

آلارم به سياستگذار؛ توقف «افت قيمت واقعي آپارتمان در تهران» بعداز ۱۷ ماه

شماره روزنامه: ۵۶۱۳

تاریخ چاپ: ۱۴۰۱/۰۹/۱۴

شماره خبر: ۳۹۲۳۰۴۷

دنياي اقتصاد : زورآزمایی دو نیروی خارجی در بازار معاملات مسکن آبان برای جهت‌دهی به رفتار معامله‌گران ملکی پایتخت، به نفع عامل بالابرنده تمام شد. حجم معاملات خرید آپارتمان در ماه میانی پاییز به ۵/ ۱برابر ماه ابتدایی رسید و همزمان، میانگین قیمت واحدهای فروش‌رفته نیز با رشد ماهانه نزدیک به ۷درصد مواجه شد که به نوبه خود، افزایش چشمگیر به حساب می‌آید. بررسی‌ها درباره سطح جدید نبض معاملات ملک در تهران نشان می‌دهد، «انتظارات» در این بازار بار دیگر به شکل قابل توجهی تحت تاثیر نوسانات ارزی قرار گرفته و در شرایطی که «ناآرامی‌ها» تاحدودی بر تصمیم سرمایه‌گذاران اثر ایستایی گذاشته، اما قدرت بازی‌گردان ۴ساله یعنی دلار، بر «احتیاط» فعالان ملکی مسلط است. دوپینگ معاملات خرید و صعود قیمت مسکن با محرک خارجی، نه تنها به سقوط بیشتر قدرت خرید تقاضای مصرفی منجر شده که یک آسیب دیگر نیز وارد کرده است. این شرایط، صدای آلارم بیراهه سیاستی در گران‌ترین بازار مصرفی خانوارها را بیش‌ از هر زمان دیگر، بلند کرده است تا بلکه فرمان تصمیمات اقتصادی در مسیر «مهار اساسی تورم» چرخش کند.

ادامه نوشته

ضعف «گام» برای صنعتگران

شماره روزنامه: ۵۶۱۲

تاریخ چاپ: ۱۴۰۱/۰۹/۱۳

شماره خبر: ۳۹۲۲۷۱۴

دنیای‌اقتصاد : اوراق گام برای صنایع که امروز با عطش نقدینگی مواجهند، اگرچه راهکار موثری است اما چالش‌هایی در این زمینه وجود دارد. شاید مهم‌ترین چالش در این‌باره را بتوان بی‌اطلاعی بخشی از صنعتگران از وجود اوراق «گام» دانست. بسیاری از آنها نه می‌دانند این اوراق چیست و نه اطلاعی از کارکرد آن دارند. اما موضوعات دیگری که استفاده از اوراق گام در صنایع را با چالش مواجه می‌کند به شرایط کلی اقتصادی در کشور برمی‌گردد. با در نظر گرفتن تورم تولید، قیمت‌گذاری دستوری و عوارض صادراتی و مواردی از این دست، تولید از نظر اغلب فعالان به‌صرفه نیست و این اوراق نمی‌تواند وضعیت را تغییر دهد.

ادامه نوشته

«گام» هم دستوری می‌شود؟

شماره روزنامه: ۵۶۱۱

تاریخ چاپ: ۱۴۰۱/۰۹/۱۲

شماره خبر: ۳۹۲۲۲۷۳

دنیای اقتصاد: اوراق گام یکی از ابزارهای تامین مالی زنجیره تولید است که با وجود حجم ناچیز در حمایت از تولید اثرگذار است. حال بررسی‌ها حاکی از ترسیم سازوکار و روندی از سمت سازمان بورس برای این اوراق است که قاعدتا بر نوسان نرخ بهره و تنزیل آن موثر خواهد بود. گرچه اعمال محدودیت بر نوسان قیمت‌ها با تعاریف سنتی از قیمت‌گذاری دستوری متفاوت است، اما در واقع مدیریت نرخ سود این اوراق روی دیگر سکه سیاست قیمت‌گذاری دستوری است. در شرایطی که نرخ تورم بسیار بالا بوده و نرخ بهره حقیقی در بازارهای پول و سرمایه نیز منفی است، طبیعتا سرکوب نرخ تنزیل اوراق گام نه‌تنها کمکی به وضع موجود نکرده، بلکه عواقب زیادی در بر دارد. از کمترین مشکلات آن می‌توان به چالش شرکت‌ها برای تامین سرمایه در گردش یا تامین مالی در بلندمدت اشاره کرد که فشار مضاعفی بر نرخ سایر اوراق بدهی و ارکان مختلف انتشار آن وارد کرده و ریسک جدیدی برای شرکت‌های تامین سرمایه و رکن متعهد و بازارگردان خواهد بود.

ادامه نوشته

سوزن‌بان جدید بازار مسکن

«دنیای‌اقتصاد» بررسی می‌کند؛ نحوه واکنش معاملات مسکن به «رشد دلار و سکه»، «ناآرامی‌ها» و «تورم عمومی»

شماره روزنامه: ۵۶۰۹

تاریخ چاپ: ۱۴۰۱/۰۹/۹

شماره خبر: ۳۹۲۱۶۱۵

دنیای اقتصاد- هاجر شادمانی : انتظارات و رفتار معامله‌گران بازار مسکن طی یک ماه گذشته، عمدتا تحت تاثیر سه بازی‌گردان بوده که یکی از آنها فاکتور جدید - اثر ناآرامی‌ها- به حساب می‌آید. بازیگر پروزن معاملات مسکن همچنان تقاضای سرمایه‌ای است که فعلا از پارامتر «برجام» عبور کرده است و خود را با دیگر پارامترهای بیرونی اثرگذار تنظیم می‌کند. بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد تقاضای کنونی برای خرید ملک به چهار دسته تقسیم شده که هر کدام از آنها به نوعی تحت تاثیر «افزایش چشمگیر نرخ دلار و سکه» از یکسو و «شرایط اجتماعی کنونی» از سوی دیگر است.

ادامه نوشته

تغییر پارادایم تامین مالی

شماره روزنامه: ۵۶۰۹

تاریخ چاپ: ۱۴۰۱/۰۹/۹

شماره خبر: ۳۹۲۱۶۲۵

دنیای‌اقتصاد : به‌دلیل بانک‌محور بودن نظام تامین مالی در ایران، بخش عمده‌ای از تامین تقاضای پولی از سوی بنگاه‌ها به‌صورت اخذ وام از شبکه بانکی است. با توجه به کمتر بودن نرخ‌های سود از نرخ تورم، تقاضای زیادی برای دریافت تسهیلات به وجود می‌آید. در نتیجه با توجه به صف زیاد متقاضیان تسهیلات، گسترش راهکارهای غیرپولی یک ضرورت برای اقتصاد است. پژوهشکده پولی و بانکی در یک نشست تخصصی با حضور کارشناسان، راهکارهای تغییر مسیر از تامین مالی سنتی به تامین مالی نوین را ارائه کرد. به گفته کارشناسان، یکی از راهکارهای جدید، تامین مالی زنجیره‌ای است که با ابزارهای جدیدی مانند اوراق گام صورت می‌گیرد. براساس آمارهای رسمی از ابتدای فروش این اوراق تاکنون، ۴۵هزار میلیارد تومان اوراق فروخته شده که ۱۳هزار میلیارد تومان آن در ماه اخیر بوده است. یکی از نگرانی‌ها درخصوص این اوراق مساله ریسک نکول آن است که به‌گفته کارشناسان، چنانچه بنگاهی در سررسید اوراق نکول کند، مشمول جریمه می‌شود و تا ۳ماه بعد از تسویه بدهی، مجاز به استفاده از این ابزار نخواهد بود.

ادامه نوشته

رخ پرخطر نقدینگی

شماره روزنامه: ۵۶۰۸

تاریخ چاپ: ۱۴۰۱/۰۹/۸

شماره خبر: ۳۹۲۱۳۱۸

دنیای اقتصاد : با بررسی اجزای موتور نقدینگی می‌توان دریافت که در ماه‌های اخیر وجه تورم‌زای این متغیر پولی بهتر از وجه غیرتورمی کار می‌کند. سهم پول از نقدینگی در شهریورماه سال جاری به رقم ۸/ ۲۲درصد رسیده و این رقم از اردیبهشت۹۲ تاکنون بی‌سابقه است. افزایش سهم پول از نقدینگی نشان می‌دهد که ماندگاری سپرده‌های مدت‌دار در بانک‌ها کاهش یافته است.

ادامه نوشته

یخچال بانک‌ها باز می‌شود

«دنیای‌اقتصاد» مواجهه احتمالی بانک‌ها با مجوز «تاسیس صندوق‌های ملکی» را در دو سناریو بررسی می‌کند

شماره روزنامه: ۵۶۰۸

تاریخ چاپ: ۱۴۰۱/۰۹/۸

شماره خبر: ۳۹۲۱۲۴۵

دنیای‌اقتصاد : فعالیت ملکی بانک‌ها به شکل مشروط، مجاز شد. بعد از ناکامی چندین ساله سیاستگذار در «سبک‌سازی بانک‌ها از املاک منجمد»، این بار مجوزی صادر شده است تا براساس آن، بانک‌های دارای انواع ملک بتوانند این نوع دارایی‌های خود را از طریق بورس، تبدیل به جریان نقد کنند و حتی امکان کسب عایدی بیشتر از ملک را هم داشته باشند. بانک مرکزی در مصوبه‌ای، اجازه راه‌اندازی صندوق زمین و ساختمان و صندوق املاک و مستغلات را برای بانک‌ها صادر کرد. مواجهه با این امکان، در دو سناریو بررسی شد.

ادامه نوشته

فشار تورمی بر پردرآمدها

شماره روزنامه: ۵۶۰۷

تاریخ چاپ: ۱۴۰۱/۰۹/۷

شماره خبر: ۳۹۲۰۹۰۴

دنیای اقتصاد : بررسی تورم دهکی آبان‌ماه که توسط مرکز آمار ایران منتشر شده است نشان می‌دهد در این ماه بیشترین فشار تورمی بر دوش پردرآمدها بوده است. بر اساس این گزارش، در دومین ماه پاییز، شاخص کل تورم ماهانه در دهک اول درآمدی معادل ۸/ ۱درصد بوده در‌حالی‌که دهک دهم درآمدی تورم ۵/ ۲درصدی داشته است. در واقع روند تورم از دهک اول درآمدی به سمت دهک دهم دارای روند صعودی بوده است. می‌توان گفت دلیل اصلی این مساله تورم پایین‌تر گروه خوراکی‌ها در این ماه نسبت به تورم گروه خدمات است. تورم گروه خوراکی‌ها در کل کشور در این ماه ۳/ ۱درصد و تورم گروه خدمات در کل کشور ۷/ ۲درصد بوده است. با توجه به اینکه تورم در بخش خدمات در دهک‌های بالای درآمدی اهمیت زیادی دارد، تورم بالا در گروه خدمات خود را در دهک‌های بالای درآمدی نشان می‌دهد. کاهش تورم در گروه خوراکی‌ها نسبت به ماه گذشته نیز موجب شده است دهک اول درآمدی در گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها و دخانیات تورم یک‌درصدی و دهک دهم تورم ۵/ ۱‌درصدی را تجربه کنند. به صورت کلی می‌توان گفت سرعت تورم در آبان سال جاری نسبت به ۲ ماه گذشته کاهش یافته است.

ادامه نوشته

منطقه ممنوعه طبقه متوسط

شماره روزنامه: ۵۶۰۶

تاریخ چاپ: ۱۴۰۱/۰۹/۶

شماره خبر: ۳۹۲۰۶۲۲

دنیای اقتصاد-امیررضا انگجی : مطالعات کارشناسی حاکی از آن است که طبقه متوسط در خاورمیانه در حال محو شدن است. «دنیای‌اقتصاد» در گزارشی وضعیت نابرابری در منطقه خاورمیانه را بررسی می‌کند و به مقایسه آن با سایر نقاط می‌پردازد. مطابق این برآوردها در منطقه خاورمیانه، درحالی‌که ۱۰درصد متمول‌ جامعه سهم ۶۰درصدی از مجموع درآمدهای این منطقه دارند، سهم ۵۰درصد کم‌درآمد این منطقه کمتر از ۱۰درصد است. عمده این نابرابری درآمد در منطقه خاورمیانه به درآمدهای نفتی در این منطقه بازمی‌گردد. مقایسه آمارها نشان می‌دهد که شکاف درآمدی در این منطقه از دیگر مناطق جهان وضعیت بغرنج‌تری دارد. به بیان دیگر این آمار اقتصادی نشان می‌دهد طبقه متوسط که در مطالعات اقتصادی به‌عنوان موتور توسعه اقتصادی و سیاسی از آن یاد می‌شود، در منطقه خاورمیانه جایگاهی ندارد یا به معنای دیگر، طبقه متوسط در منطقه ممنوعه قرار گرفته است. این آرایش درآمدی ساکنان طبقه متوسط خاورمیانه می‌تواند با تحولات سیاسی و اجتماعی آن مرتبط باشد و به‌عنوان عاملی کلیدی در نارضایتی‌های این طبقه محسوب شود.

ادامه نوشته

فناوری جدید، فرهنگ و نهاد جدید می‌خواهد

شماره روزنامه: ۵۶۰۶

تاریخ چاپ: ۱۴۰۱/۰۹/۶

شماره خبر: ۳۹۲۰۵۲۱

جعفر خیرخواهان* دیوارنگاره‌های آمبروگیو لورنزتی یکی از جاذبه‌های گردشگری شهر سیینای ایتالیاست که در یکی از آنها با عنوان «اثرات حکمرانی خوب در سیینا و قلمروی آن» بازرگانان سرگرم تجارت را به همراه شهروندان خوشحال و در حال پایکوبی نشان می‌دهد. این تابلوها در تالار شهر و سالن مخصوص اعضای شورای شهر نقاشی شده است و نکته‌‌‌ای سیاسی را گوشزد می‌کند: حکمرانی خوب عامل رونق و شکوفایی اقتصادی است و چه جایی بهتر از سالن شورای شهر برای نمایش آن.

ادامه نوشته

ناگفته‌های معادله آمریکا، چین و روسیه

نبرد آتن و اسپارت در قرن بیست‌ویکم!

شماره روزنامه: ۵۶۰۶

تاریخ چاپ: ۱۴۰۱/۰۹/۶

شماره خبر: ۳۹۲۰۶۱۶

استاد دانشگاه پرینستون در مجله فارن‌افرز با اشاره به رقابت قدرت‌های بزرگ به وجوه پنهان این رقابت پرداخت. از نگاه او رقابت میان آمریکا، چین و روسیه به نوعی یادآور جنگ‌های یونان و اسپارت است. در یک طرف بازیگرانی حضور دارند که علت برتری‌شان نُرم‌ها و هنجارهایی است که باعث نفوذ می‌شود. در طرف دیگر نیز دولت‌هایی که تصور می‌کنند قدرت بر پایه متغیر نظامی تعریف می‌شود.

ادامه نوشته

ناگفته‌های معادله آمریکا، چین و روسیه

نبرد آتن و اسپارت در قرن بیست‌ویکم!

شماره روزنامه: ۵۶۰۶

تاریخ چاپ: ۱۴۰۱/۰۹/۶

شماره خبر: ۳۹۲۰۶۱۶

استاد دانشگاه پرینستون در مجله فارن‌افرز با اشاره به رقابت قدرت‌های بزرگ به وجوه پنهان این رقابت پرداخت. از نگاه او رقابت میان آمریکا، چین و روسیه به نوعی یادآور جنگ‌های یونان و اسپارت است. در یک طرف بازیگرانی حضور دارند که علت برتری‌شان نُرم‌ها و هنجارهایی است که باعث نفوذ می‌شود. در طرف دیگر نیز دولت‌هایی که تصور می‌کنند قدرت بر پایه متغیر نظامی تعریف می‌شود.

ادامه نوشته

پازل چهار تکه «مسکن»

«دنیای‌اقتصاد» ۶ مساله اساسی بخش مسکن و راهکارهای موثر را بررسی می‌کند

شماره روزنامه: ۵۶۰۵

تاریخ چاپ: ۱۴۰۱/۰۹/۵

شماره خبر: ۳۹۲۰۱۸۰

دنیای اقتصاد : دو ضلع اصلی بازار مسکن - فعالان ساختمانی و خانه‌اولی‌های اجاره‌نشین- بعداز ناکامی مکرر دولت‌ها در تنظیم مناسب این بخش طی این سال‌ها، اکنون به تغییر اوضاع به‌واسطه انتخاب قریب‌الوقوع وزیر جدید امیدوار هستند. اما آیا با صرف «تغییر وزیر مسکن»، مشکلات حل خواهد شد؟ بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد، مجموعه‌ای ۴تکه‌ای شامل «صورت مسائل اساسی بخش مسکن»، «جعبه‌ابزار دستیابی به رونق غیرتورمی»، «تله‌های سیاستی مقابل وزیر» و همچنین «فرصت عضو جدید کابینه» وجود دارد که اگر به شکل مناسب توسط سیاستگذار این بخش چیده شود، این بازار بعداز حداقل ۴سال، از ابررکود تورمی خارج خواهد شد. یکی از تله‌های دردسرساز، «تصویب سیاست‌های خنثی به موازات بحران مسکن» است؛ به این معنا که سیاستگذار جدید با این تصور که «موتور تورم ملکی» از درون این بازار فعال شده است، بدون توجه به «بازی‌گردانان بیرونی بازار»، بیراهه تازه‌ای برای حل مشکلات طراحی کند. بازارهای خرید، اجاره و ساخت مسکن (از جمله خانه‌سازی دولتی) با ۶ چالش روبه‌رو است که برای آنها، دو جعبه‌ابزار - سیاست‌های ترکیبی- لازم است.

ادامه نوشته

ناامیدی سرمایه‏‌گذاران خطرپذیر از آینده استارت‌آپ‏‌ها

ارزش ۴۲ درصد از قراردادهاي سرمايه‌‌گذاري جسورانه كمتر از يك ميليارد تومان بوده است

شماره روزنامه: ۵۶۰۴

تاریخ چاپ: ۱۴۰۱/۰۹/۳

شماره خبر: ۳۹۱۹۶۸۱

دنياي اقتصاد : انجمن سرمایه‌‌گذاری خطرپذیر (VC) به تازگی گزارش عملکرد سال ۱۴۰۰ خود را منتشر کرده است. طبق این گزارش، ارزش ریالی سرمایه‌‌گذاری‌‌های خطرپذیر انجام شده در اکوسیستم استارت‌آپی نسبت به سال‌های پیش از آن رشد داشته؛ با این‌حال بالا رفتن نرخ ارز در این مدت باعث شده این افزایش در مجموع ارزش سرمایه‌‌گذاری‌‌ها، چندان ارزشمند و راهگشا نباشد. ارائه طرح جهش تولید دانش‌‌بنیان از سوی مجلس و مشوق‌‌هایی که با هدف هدایت صنایع بزرگ به سرمایه‌‌گذاری در کسب‌‌وکارهای دانش‌‌بنیان و نوآور تعیین شده بود، اندک امیدی را برای احیای اکوسیستم استارت‌آپی ایجاد می‌کرد؛ اما تعیین تکلیف نشدن این قانون پس از چند ماه، قطعی‌‌های طولانی‌مدت اینترنت و موج ناامیدی که بسیاری از متخصصان و کارآفرینان کشور را در بر گرفته است، باعث شده کارشناسان چشم‌‌انداز چندان روشنی را برای این اکوسیستم متصور نباشند.

ادامه نوشته

افت تورم در میانه پاییز

شماره روزنامه: ۵۶۰۳

تاریخ چاپ: ۱۴۰۱/۰۹/۲

شماره خبر: ۳۹۱۹۴۷۰

دنیای‌اقتصاد : بررسی‌ها نشان می‌دهد نرخ تورم در آبان‌ماه به ۱/ ۲درصد رسید که نسبت به ماه قبل کاهشی بود. در مهرماه نرخ تورم ماهانه ۳درصد بود. نرخ تورم نقطه به نقطه نیز در آبان ماه با ثبت ۱/ ۴۸درصد نسبت به ماه مهر کمتر بود. بررسی‌ها نشان می‌دهد که تورم نقطه به نقطه در مهرماه در سطح ۶/ ۴۸درصدی گزارش شده بود. اما تورم متوسط در آبان با ثبت یک روند صعودی نسبت به ماه مهر افزایشی بوده است. بررسی‌ها حاکی از آن است که نرخ تورم متوسط در مهرماه ۹/ ۴۲درصد بوده که این رقم در آبان به ۴۴درصد افزایش یافته است. بنابراین تورم متوسط آبان از تورم مهرماه یک پله پایین‌تر بوده است.

Untitled-2 copy

نکته قابل توجه این است که تورم ماهانه خوراکی‌ها در مهرماه با ثبت رقم 3/ 1درصد، نسبت به سطح تورم پایین‌تر است. اما عاملی که باعث بالا ماندن تورم مهرماه شده بود، در آبان نیز رخ نمایی می‌کند. آمارها حاکی از آن است که تورم ماهانه مسکن در آبان‌ماه به سطح 7/ 3درصد رسیده است. گروه مسکن، آب و برق به میزان 5/ 35درصد از وزن کل تورم را دارد. بنابراین هر تغییری در تورم بخش مسکن روند کلی تورم را تحت تاثیر قرار می‌دهد. با توجه به کاهش نرخ تورم ماهانه و نقطه به نقطه، هنوز مسیر برای یک روند کاهشی معنادار مهیا نشده است.

روند زیگزاگی تورم ماهانه

تغییرات شاخص بهای مصرف‌کننده در یک ماه نسبت به ماه قبل، معادل تورم ماهانه خواهد بود. نرخ تورم ماهانه در ماه‌های اخیر یک روند نوسانی داشته است. پس از خردادماه سال جاری که نرخ تورم ماهانه به سطح 2/ 12درصد رسید، پس از آن روند تورم ماهانه کاهشی شد.در سه ماه تابستان نرخ تورم ماهانه در سطح 6/ 4درصد، 2درصد و 2/ 2درصد گزارش شد. در مهرماه دوباره نرخ تورم ماهانه صعودی شد و به 3درصد رسید. اما روند صعودی تورم ماهانه پاییز ادامه نیافت و در نتیجه در آبان‌ماه سال جاری نرخ تورم ماهانه با ثبت رقم 1/ 2درصد وارد یک فاز نزولی شد. این کاهش در نرخ تورم ماهانه در هر دو گروه «کالاهای خوراکی، آشامیدنی و دخانیات» و «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» منعکس شده است.

بر این اساس درحالی‌که نرخ تورم کالاهای خوراکی از 2/ 2 به 3/ 1درصد کاهش یافته است، افزایش سطح قیمت‌ها در بخش کالاهای غیرخوراکی و خدمات از 5/ 3درصد به 7/ 2درصد رسیده است. جزئیات گزارش منتشرشده حاکی از آن است که در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به گروه «میوه و خشکبار» و گروه «سبزیجات» (گوجه‌فرنگی و پیاز) است. در گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» گروه «بهداشت و درمان» (انواع دارو) و اجاره‌بها بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته‌اند. همچنین در آبان‌ماه گروه «روغن‌ها و چربی‌ها» (روغن نباتی جامد و روغن مایع) نسبت به ماه قبل کاهش قیمت داشته است.

کاهش در شاخص نقطه به نقطه

منظور از نرخ تورم نقطه‌ای، درصد تغییر عدد شاخص قیمت، نسبت به ماه مشابه سال قبل است. به عبارت دیگر هنگامی که می‌گوییم نرخ تورم نقطه‌ای در آبان‌ماه 1401 به عدد 1/ 48درصد رسیده است، یعنی خانوارهای کشور به‌طور میانگین 1/ 48درصد بیشتر از آبان1400 برای خرید یک «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کرده‌اند. نرخ تورم نقطه‌ای آبان‌ماه نسبت به ماه قبل با کاهش نیم‌ واحد درصدی مواجه شد و از سطح 6/ 48درصدی به 1/ 48درصد رسید. بررسی جزئیات این آمار نشان می‌دهد در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» این کاهش بیشتر بوده و سرعت رشد سطح قیمت‌ها در این بخش از 7/ 70درصد به 7/ 67درصد کاهش یافته است. از آن‌سو، بخش «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» روند معکوسی را طی کرده و از سطح 1/ 36درصدی به 9/ 36درصد رسیده است.

رشد تورم گروه‌ها

بررسی جزئی‌تر رشد قیمت نقطه به نقطه گروه‌های کالایی حاکی از آن است که در بخش کالاهای خوراکی و آشامیدنی، گروه روغن‌ها و چربی‌ها با رشد 252درصدی بالاترین افزایش قیمت را ثبت کرده است. «شیر، پنیر و تخم‌مرغ» گروه بعدی است و 7/ 81درصد رشد قیمت را تجربه کرده‌ است. «نان و غلات» نیز در آبان ماه تورم نقطه به نقطه 4/ 77درصد را ثبت کرد. در میان خوراکی‌ها «ماهی‌ها و صدف‌داران» با 28درصد رشد کمترین افزایش قیمت را نسبت به آبان ماه گذشته به ثبت رساند. در گروه «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» بالاترین تورم نقطه به نقطه مربوط به گروه «هتل و رستوران» است که عدد 3/ 79درصد را ثبت کرده است. از سوی دیگر بخش «بهداشت و درمان» 5/ 41درصد افزایش قیمت را تجربه کرد تا در آبان ماه دومین گروهی باشد که بالاترین تورم نقطه به نقطه در این بخش را ثبت کند. بخش مسکن نیز با 2/ 39درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال‌ گذشته سومین جایگاه را در گروه کالاهای خوراکی و خدمات دارد. آمارها نشان می‌دهد دو گروه ارتباطات با 2/ 10درصد و آب، برق و سوخت با 3/ 10درصد کمترین افزایش قیمت را در 12ماه گذشته تجربه کرده‌اند.

دو راهی روندهای پولی

شماره روزنامه: ۵۶۰۳

تاریخ چاپ: ۱۴۰۱/۰۹/۲

شماره خبر: ۳۹۱۹۴۷۱

دنیای‌اقتصاد : آمارهای پولی در ماه‌های اخیر حاکی از دو روند متفاوت در رشد پایه پولی و نقدینگی است. رشد نقدینگی در مهرماه به سطح ۳/ ۳۴درصد رسید که این رقم نسبت به ماه شهریور ۲/ ۳واحد درصد کاهش یافته است. اما رشد پایه پولی در ادامه یک مسیر افزایشی و با سبقت از رشد نقدینگی به ۵/ ۳۴درصد در مهرماه رسیده است. بررسی‌ها حاکی از آن است که طی ۴ماه منتهی به مهرماه، ۳/ ۸واحد درصد به رشد پایه پولی افزوده شده است. سوال مشخص این است که چرا رشد نقدینگی و پایه پولی دو روند ناهمسو را طی می‌کنند. به نظر می‌رسد سیاستگذار در ماه‌های گذشته با اعمال محدودیت در تسهیلات‌دهی بانک‌ها باعث شده است که رشد نقدینگی تا حدودی کنترل شود. در مقابل عوامل اصلی موثر در رشد پایه پولی همچنان فعال بوده و نشان می‌دهد تامین کسری‌های بودجه از منابع بانک مرکزی همچنان تداوم دارد. در کنار آمارهای پولی، آمار تورم آبان حاکی از کاهشی شدن نرخ تورم ماهانه و نقطه به نقطه نسبت به ماه قبل است.

ادامه نوشته

دو راهی روندهای پولی

شماره روزنامه: ۵۶۰۳

تاریخ چاپ: ۱۴۰۱/۰۹/۲

شماره خبر: ۳۹۱۹۴۷۱

دنیای‌اقتصاد : آمارهای پولی در ماه‌های اخیر حاکی از دو روند متفاوت در رشد پایه پولی و نقدینگی است. رشد نقدینگی در مهرماه به سطح ۳/ ۳۴درصد رسید که این رقم نسبت به ماه شهریور ۲/ ۳واحد درصد کاهش یافته است. اما رشد پایه پولی در ادامه یک مسیر افزایشی و با سبقت از رشد نقدینگی به ۵/ ۳۴درصد در مهرماه رسیده است. بررسی‌ها حاکی از آن است که طی ۴ماه منتهی به مهرماه، ۳/ ۸واحد درصد به رشد پایه پولی افزوده شده است. سوال مشخص این است که چرا رشد نقدینگی و پایه پولی دو روند ناهمسو را طی می‌کنند. به نظر می‌رسد سیاستگذار در ماه‌های گذشته با اعمال محدودیت در تسهیلات‌دهی بانک‌ها باعث شده است که رشد نقدینگی تا حدودی کنترل شود. در مقابل عوامل اصلی موثر در رشد پایه پولی همچنان فعال بوده و نشان می‌دهد تامین کسری‌های بودجه از منابع بانک مرکزی همچنان تداوم دارد. در کنار آمارهای پولی، آمار تورم آبان حاکی از کاهشی شدن نرخ تورم ماهانه و نقطه به نقطه نسبت به ماه قبل است.

ادامه نوشته

انجمادزدایی از اوراق؛ چگونه؟

شماره روزنامه: ۵۶۰۲

تاریخ چاپ: ۱۴۰۱/۰۹/۱

شماره خبر: ۳۹۱۹۱۲۰

دنیای اقتصاد : تجربیات چند سال اخیر نشان می‌دهد که ابزار اوراق بدهی برای سیاستگذار، کارآیی مورد نظر را نداشته است. پژوهشکده پولی و بانکی در گزارشی عوامل عدم توفیق اوراق بدهی را به تصویر کشیده است. بر این اساس، یکی از مهم‌ترین عوامل ناکارآیی بازار بدهی، مشکل نقدشوندگی این ابزار بوده است. از نگاه پژوهشگران، «ریسک نقدشوندگی اوراق»، «نبود ‌سازوکار قابل اطمینان برای تسویه حساب»، «عدم شفافیت و بی‌اطلاعی از میزان ریسک»، «نا اطمینانی حاصل از نوسانات نرخ ارز»، «نبود ‌سازوکار قوی و قدرتمند تعیین نرخ بهره» و«نبود قانون دائمی در ارتباط با انتشار اوراق بدهی دولتی» نقدشوندگی اوراق را با انجماد روبه‌رو کرده است. این پژوهش، راهکارهای انجمادزدایی از این ابزار سیاستی را ارائه کرده است و تاکید می‌کند نقدشوندگی بالای اوراق موجب می‌شود که بانک مرکزی به نرخ سود سیاستی خود نزدیک شود و با استفاده از این ابزار به تنظیم نرخ بهره و مهار تورم بپردازد. علاوه بر این، نقدشوندگی بالای اوراق موجب عمیق‌تر شدن بازارهای مالی در کشور می‌شود.

ادامه نوشته