رکود تاریخی صنعت

شماره روزنامه: ۶۳۴۰

تاریخ چاپ: ۱۴۰۴/۰۴/۲۹

شماره خبر: ۴۱۹۷۴۶۸

صنعت و معدن

دنیای اقتصاد : شاخص مدیران خرید بخش صنعت، در خرداد امسال عدد ۴۲.۱ را ثبت کرد؛ این پایین‌ترین رقم از زمان انتشار داده‌های شامخ در مهرماه سال۱۳۹۷ تاکنون است. در سال‌های گذشته بخش صنعت در نتیجه «مشکلات اساسی در تامین انرژی»، «دشواری در دسترسی به منابع مالی»، «پیچیدگی‌های تامین مواد اولیه»، «چالش‌های استخدام نیروی کار» و ده‌ها معضل دیگر، روزهای سختی را سپری کرد. با این حال طی ماه‌های اخیر، این بردارهای عقب‌برنده تولید، به‌شدت یکدیگر را تقویت کردند و برآیند آنها صنایع را در تنگنای بیشتر قرار دادند. ماه گذشته نیز با تهاجم نظامی رژیم صهیونیستی به ایران در بامداد ۲۳خرداد، شرایط خاص در بخش صنعت و البته سایر بخش‌ها حاکم شد که نتیجه آن در گزارش جدید مدیران خرید گروه‌های صنعتی منعکس شده است. نااطمینانی‌ها چشم‌انداز تولید را برای مدیران صنعتی کشور مبهم کرده است. البته دولت برای بهبود فضای کسب‌وکار در پساجنگ، تلاش کرده با یک بسته حمایتی، شدت آسیب‌ها را کاهش دهد؛ سیاستی که اثربخشی آن را می‌توان در شامخ تیرماه محک زد.

ادامه نوشته

بازیابی مسیر توسعه

شماره روزنامه: ۶۳۳۸

تاریخ چاپ: ۱۴۰۴/۰۴/۲۶

شماره خبر: ۴۱۹۶۶۶۲

سرمقاله

نیکلا گرجستانی* شوکی که جنگ تحمیلی ۱۲ روزه به زیرساخت‌های نظامی و اقتصادی کشور و امنیت ذهنی مردم ایران وارد آورده فرصت تلخ اما میمونی است برای بازنگری مسیر سیاستی پیش رو. در تاریخ معاصر دیگر کشورها هم شاهد نقاط عطف مشابهی بوده‌ایم مانند موقعیت استثنایی‌ که در چین با آغاز حکمرانی دنگ شیائو پینگ باعث دگردیسی حکومت چین در مسیر توسعه و هم‌آمیزی اقتصاد چین در بازارهای جهانی شد و در نهایت رشد اقتصادی چشم‌گیر آن کشور را رقم زد.

ادامه نوشته

سه پیام از روندهای پولی

شماره روزنامه: ۶۳۳۸

تاریخ چاپ: ۱۴۰۴/۰۴/۲۶

شماره خبر: ۴۱۹۶۷۲۳

سیاست گذاری

دنیای اقتصاد : بررسی آخرین آمارهای پولی در پایان اسفند۱۴۰۳ سه پیام مشخص دارد. نخست اینکه نقدینگی با عبور از ۱۰هزار همت رشد ۲۹.۱درصدی را ثبت کرده است. بانک مرکزی در این سال هدف‌گذاری ۲۵درصدی (با منفی و مثبت ۲واحد درصد) را در نظر گرفته بود. این آمار تایید می‏کند رشد نقدینگی بیشتر از هدف رشد کرده است. نکته دوم اینکه رشد نقطه به نقطه «پول» در پایان سال۱۴۰۳ به ۳۷.۵ درصد رسیده، حال آنکه این رقم در پایان سال۱۴۰۲ معادل ۱۷.۵درصد بوده است. در نتیجه در پایان سال قبل، این جزء از نقدینگی مسیر افزایشی را طی کرده است. روندی که می‌تواند به‌عنوان هشداری برای افزایش نرخ تورم در سال جاری تلقی شود. نکته سوم اینکه در پایان سال۱۴۰۳ نرخ رشد پایه پولی به سطح ۲۴.۵درصد رسیده که نسبت به سال قبل از آن کاهش ۳.۳واحد درصدی را ثبت کرده است؛ این روند نشان از حرکت متفاوت رشد نقدینگی و پایه پولی در سال گذشته دارد.

ادامه نوشته

عشق بدهی در دولت‌های مدرن

شماره روزنامه: ۶۳۳۶

تاریخ چاپ: ۱۴۰۴/۰۴/۲۴

شماره خبر: ۴۱۹۵۹۷۲

اندیشه

دنیای اقتصاد : بدهی در جهان در حال رکوردشکنی است و به نظر نمی‌رسد دولت‌ها قصد متوقف کردن روند صعودی آن را داشته باشند. این ابزار تامین مالی در گذشته به شکلی محدودتر مورد استفاده قرار می‌گرفت، اما اکنون به ابزار محبوب دولت‌ها تبدیل شده؛ علاقه‌ای که در دموکراسی‌ها شدیدتر است.

ادامه نوشته

تحریف بازار با تنظیم قیمت

شماره روزنامه: ۶۳۳۶

تاریخ چاپ: ۱۴۰۴/۰۴/۲۴

شماره خبر: ۴۱۹۶۰۴۱

سیاست گذاری

دنیای اقتصاد : سیاستگذاران بار دیگر بر تنظیم قیمت‌ها با هدف مهار تورم تاکید کردند. در تازه‌ترین اظهارنظر، معاون اول رئیس‌جمهور بر لازم‌الاجرا بودن مصوبه ستاد تنظیم بازار درباره بازگشت قیمت‌ها به دوره پیش از جنگ تاکید کرد. همچنین برخی نمایندگان مجلس نیز از برخورد با عاملان افزایش قیمت‌ها خبر داده‌اند. درحالی‌که هدف این سیاست، کنترل تورم و حمایت از مصرف‌کننده عنوان می‌شود، کارشناسان هشدار می‌دهند که تجربه‌های گذشته نشان داده قیمت‌گذاری دستوری تنها منجر به اختلال در اقتصاد، کاهش تولید، شکل‌گیری رانت و تحریف متغیرهای کلیدی بازار شده است. همچنین این سیاست در مهار تورم ناکام مانده و به کاهش بهره‌وری و تضعیف اعتماد عمومی انجامیده است. با وجود تاکید قانون بر منع این شیوه، سیاست تنظیم قیمت‌ها هنوز برای بسیاری محبوب است. کارشناسان راهکار را در حرکت تدریجی به سوی قیمت‌گذاری بازارمحور، تقویت نهادهای نظارتی مستقل و شفاف‌سازی اطلاعات می‌دانند.

ادامه نوشته

داروی بی‌اثر پول‌پاشی

شماره روزنامه:۶۳۳۴

تاریخ چاپ:۱۴۰۴/۰۴/۲۲

شماره خبر:۴۱۹۵۳۶۰

سیاست گذاری

دنیای اقتصاد : سیاستگذاری اقتصادی ایران طی دهه‌های اخیر، به جای پرداختن به اصلاحات ساختاری، عمدتا بر «پول‌پاشی» برای رفع کوتاه‌مدت مشکلات تمرکز داشته است. این رویکرد پیامدهایی همچون افزایش ناترازی‌ها، تورم مزمن، وابستگی بیشتر به دولت و تضعیف رشد پایدار اقتصادی را در پی داشته است. کارشناسان این نوع سیاستگذاری را به افیونی تشبیه می‌کنند که روند سیاستگذاری به آن خو گرفته‌است و در عین حال ذی‌نفعان آن مانع از انجام اصلاحات عمیق می‌شوند. در مواجهه با بحران‌هایی نظیر نوسانات بازار سرمایه، جهش نرخ ارز، ناترازی انرژی و نظام بانکی، دولت‌ها اغلب با تزریق منابع مالی به دنبال کنترل موقتی بحران‌ها بوده‌اند. وابستگی دولت به درآمدهای نفتی و باور نادرست به امکان حل بحران‌ها با پول‌پاشی، از عوامل اصلی تداوم این مسیر است. با این حال، کاهش درآمدهای نفتی در مقاطع مختلف، ناترازی‌های پنهان‌شده با این مُسکن‌ها را آشکارتر کرده است. عبور از این چرخه نیازمند تغییر نگرش به سمت اصلاحات‌ساختاری، آزادسازی اقتصادی و روی آوردن به روش‌های مبتنی بر علم است، نه افیون پول‌پاشی.

ادامه نوشته

مسیر تحقق هدف‏گذاری تورمی

شماره روزنامه: ۶۳۳۰

تاریخ چاپ: ۱۴۰۴/۰۴/۱۷

شماره خبر: ۴۱۹۳۹۸۲

اقتصاد کلان

بازوی پژوهشی بانک مرکزی، راهکاری کاربردی برای تحقق هدف‌گذاری تورمی معرفی کرد. به گفته این نهاد پژوهشی، «هدف‌گذاری تورمی سبک» روشی شناخته‌شده است که سیاستگذاران در شرایط اقتصادی ایران می‌توانند مد نظر قرار دهند. براساس ادبیات اقتصادی شفافیت و پاسخگویی بانک مرکزی در قبال سیاست‌های پولی و اعلام چرایی و چگونگی کنترل تورم، می‌تواند موجب مدیریت انتظارات تورمی، اعتباردهی به سیاستگذاری‌های بانک مرکزی و همچنین افزایش کارآیی آنها باشد.

ادامه نوشته

دولت و شرایط پیش رو

شماره روزنامه: ۶۳۳۰

تاریخ چاپ: ۱۴۰۴/۰۴/۱۷

شماره خبر: ۴۱۹۳۹۴۶

یادداشت

حسن خوشپور* سال ۱۴۰۴ هم بسیار مهم و هم یک نقطه عطف سرنوشت‌ساز است. این سال زمان تحقق آرمان‌های چشم‌اندازی است که برای یک دوره بیست‌ساله برنامه‌ریزی شده بود و با توجه به آنچه طی روزهای قبل روی داد، نقطه‌عطفی برای بازنگری در راهبردهای حکمرانی اداری و اقتصادی است.

ادامه نوشته

وقت تغییر پارادایم

شماره روزنامه: ۶۳۳۰

تاریخ چاپ: ۱۴۰۴/۰۴/۱۷

شماره خبر: ۴۱۹۴۰۴۸

سیاست گذاری

دنیای اقتصاد : جمعی از اقتصاددانان و اساتید دانشگاه با انتشار بیانیه‌ای خطاب به مردم ایران و مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ضمن محکوم ‌کردن تجاوز رژیم جنایتکار اسرائیل به ایران و حمله آمریکا به تاسیسات هسته‌ای کشور، خواستار تغییر پارادایم حاکم بر نظام حکمرانی برای برون‌رفت از بحران کنونی شدند. امضاکنندگان این بیانیه با تاکید بر اهمیت تامین امنیت به‌عنوان نخستین و مهم‌ترین وظیفه هر حکومت و در همین حال، تقدیر از رشادت‌های مردم و نیروهای مسلح و پدیده ارزشمند انسجام ملی در جنگ ۱۲روزه، نسبت به تداوم ناکارآمدی، بی‌اعتمادی، سیاست خارجی منجمد، تبعیض‌ها و بی‌عدالتی‌ها هشدار دادند. امضاکنندگان با اشاره به «هزینه‌های سنگین جنگ» و «بحران‌های ساختاری در حوزه‌های اقتصاد، سیاست و روابط خارجی»، اصلاحات بنیادین در رویکرد نظام حکمرانی، پایان‌دادن به انحصار رسانه‌ای، تقویت شایسته‌سالاری و آزادی زندانیان سیاسی را به‌عنوان ضرورت‌های تضمین امنیت، ثبات و توسعه ایران معرفی کرده و از دولت درخواست کرده‌اند با در پیش گرفتن مسیر دیپلماسی و مذاکره سازنده با آمریکا و اروپا از ایران محافظت کند. این گروه همچنین خواستار خروج نیروهای نظامی از اقتصاد و بازنگری در سیاست‌های ارزی و مالی برای مقابله با رانت‌جویی، فساد و احیای اعتماد عمومی شده‌اند.

ادامه نوشته