مسیر ترانزیتی ایران به روسیه و گرجستان
ماکسیم سوکولوف، وزیر حمل و نقل روسیه، نیز تاکید کرده تکمیل خط راهآهن ایران به روسیه برای هر دو طرف اهمیت دارد.
این خط راهآهن در کنار خطوط راهآهنی که بندر چابهار ایران را به افغانستان و آسیای میانه متصل میکنند و خط راهآهنی که چین را از طریق ایران به اروپا وصل میکند، از اصلیترین برنامههای ایران در خطوط ریلی برای افزایش سهم ترانزیتی در زمینه حمل و نقل جهانی است.
ایران در چند سال اخیر و پس از برجام طرح گستردهای را برای توسعه راهآهن تدوین کرده بود و قرار بود شرکتهای اروپایی در کنار شرکتهای چینی، روسی و هندی در توسعه این شبکه جدید به ایران کمک کنند. اما با خروج آمریکا از برجام و خروج بیشتر شرکتهای اروپایی، تهران برای توسعه خطوط ریلی خود بیش از گذشته به همکاری شرکتهای روسی و چینی نیاز دارد.با این همه، سختیِ مسیرهای جغرافیایی یکی از چالشهای توسعه دیگر خطوط ریلی ایران است.
مصطفی معینی، یک مقام ارشد راهآهن گفته مسیر قزوین–رشت از نظر شرایط فنی و جغرافیایی یکی از مهمترین و دشوارترین پروژههای زیرساختی ایران بود: «این مسیر سه حوزه جغرافیایی متفاوت دارد که ۵۰ درصد آن در دشت، ۴۰ درصد در کوهستان و ۱۰ درصد آن در تپه ماهور ساخته شده است».
البته کار ساخت و راهاندازی قطعه قزوین به رشت و افتتاح آن بارها به تعویق افتاده است. پیش از این معاون وزیر راه و شهرسازی گفته بود پروژه در تابستان به بهرهبرداری میرسد. حال گفته میشود این پروژه احتمالا در نیمه دوم سال ۹۷ به بهره برداری خواهد رسید.
هماکنون ایران درصدد توسعه شبکه راهآهن خود به ۲۵ هزار کیلومتر، از ۱۰ هزار کیلومتر فعلی است و هفت هزار و پانصد کیلومتر آن در دست ساخت است. براساس آخرین ارزیابیهای انجامشده، ایران برای توسعه حمل و نقل ریلی به ۲۵ میلیارد دلار سرمایه گذاری نیاز دارد.